Kampanyamızın 2012 Güz – 2013 Güz dönemi raporuna bu bağlantıdan pdf olarak ulaşabilirsiniz.
Category Archives: Tohum Takas Ağı
Tohum Takas Ağı’nda Şenlikli Bir Senenin Hikayesi
Buğday Derneği’nin yürüttüğü Tohum Takas Ağı’nda Sonbahar 2012 – Sonbahar 2013 dönemini Eylül başı itibariyle başarıyla sona erdirdiğimizi geçtiğimiz haftalarda paylaşmıştık.
2013 – 2014 Dönemi için Dernekler Masası’na yeni başvurumuzu yapma hazırlıklarının son aşamasında olduğumuz şu günlerde, geçtiğimiz yılın kısa bir hikayesini paylaşmak istedik.
Geçtiğimiz dönemde Adım Adım Oluşumu’nun yaşam dostu koşucularının topladığı bağışlarıyla yürüttük projemizi. En az 20 farklı yerel tohumun gerekli analizlerden geçirilerek sisteme kaydedilmesi, ve çiftçiler arası takas yoluyla ekim alanlarının genişletirilerek tohumluk üretimiydi amacımız.
Toplamda 27 yerel tohumu sisteme dahil ederek amacımızı %140 oranında gerçekleştirdik!
Biri Ocak ayında, diğeri ise Temmuz’da yaptığımız Çiftçi Eğitim ve Buluşma toplantıları da son derece verimli geçen, yeni çiftçilerimizin ağımıza katıldığı, tohumdan tohuma süreç ve yerel tohumlar konusunda ortak bilgi haznemizin paylaşarak çoğaldığı, büyüdüğü etkinlikler oldu.
Sistemimize yeni katılan çiftçilerle birlikte, kayıt altına aldığımız yerel tohum sayısı 36’ya ulaştı. Bu da geçen seneye göre %60’lık bir artış demek.
Tohum Takas Ağı’na üye çiftçilerin envanterindeki yerel tohum sayısı ise 60’ı geçti.
Bu sene, hem Tohum Takas Ağı için, hem de ülkemiz, hatta belki de dünya için bir çok yeniliği hayata geçirdiğimiz, modelimizi tam anlamıyla oturttuğumuz bir sene oldu. Bunları şöyle bi’ sıralarsak…
· İster şehirli, ister çiftçi; ister geçimlik ister ticari üretim yapan her yerl tohum dostunun gücü ve zamanı oranında yer alabileceği, 3 ana paydaşlı bir modelioturttuk. Tohum Takas Ağı’nın hızla ve ama son derece sağlıklı büyümesini sağlayacak bu modelin ayrıntılarını Yasasintohumlar.org sitemizdeki şema ve açıklamadan öğrenebilirsiniz.
· Çiftçiler, uzmanlar ve Buğday Derneği’nin ilgili yetkililerinden oluşan Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi’ni kurduk. Komite toplam 3 toplantı yaptı, Temmuz’da yaptığı toplantıyla Buğday Derneği Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi Ana Metni‘ne son halini vererek yayınladı.
· Bu yıldan itibaren, envanter altına alarak takas yoluyla çoğaltılmasına başladığımız tohumların virütik, fungal ve bakteriyel analizlerini de, alanında uzman üniversite kurumlarıyla işbirliği dahilinde başladık. Bugüne kadar 36 tohuma toplam 118 test uygulattık. Test sonuçları sağlıklı çıkan tohumları takas ederek paylaştık.
· Temmuz’da gerçekleştirdiğimiz Çiftçi Buluşması’nda Türkiye ve hatta dünya için bir ilk olan çevrimiçi tohum envanteri veritabanını açtık. Buğday Derneği’nin özkaynaklarıyla yürüttüğü bir çalışma olan veritabanı şu anda sadece çiftçilerimize açık, ancak 2013’ün son haftalarında bu sistemi şehirdeki evlerinde yerel tohumlarla balkon bahçeciliği yapmak isteyenler dahil olmak üzere tüm kamuya açacağız. Veritabanımızın esas başarısı ise şu oldu: Her tohumun kayıt altına alınan ve tüm özelliklerinin paylaşıldığı formların takip edilmesi, elinizdeki tohumun geçmişe dönük tüm seceresini “bir tık”la öğrenebiliyor olmamız… Üstüne üstlük, veritabanı bilgisayar ve internet kullanımına ayıracak pek vakti olmayan çiftçilerimizden de tam not aldı ve daha ilk günden aktif olarak kullanılmaya başlandı!
Bütün bunların yanı sıra onlarca atölye düzenledik, yerel tohumlar, kırsal yaşam ve tarım konusunda, yaşamı savunanlarla bir çok etkinlikte bir araya gelerek yerel tohumları anlattı. 10’a yakın radyo programına katıldık, çeşitli yazılı medya kuruluşlarına röportajlar verdik,çocuklarla buluşup tohumu ve geleceğimizi anlattık.
Daha detaylı bilgilere yasasintohumlar.org sitesinden ulaşabilirsiniz.
Yeterli değil, biliyoruz. Hele bugün dünyanın geldiği noktada, yapılması gereken o kadar çok şey var ki!
İşte tam da bu noktada, hepinize teşekkürü sadece bir görev bilmiyor, yorgun ama doygun bir gülümsemeyle “Sağolun!” demekten büyük zevk duyuyoruz.
Tohum Takas Ağı, kendini tohumlara vakfetmiş çiftçilerimizin, Buğday Derneği’ni destekleyen sizlerin, hepimizin ortak çalışmasıyla, emeğiyle, katkısıyla hayat buldu, filizlendi, kök saldı.
Yeni dönemde de Adım Adım’la tohumlarımız için koşacağız. Sizi de bekleriz.
İlk adımlarınızdan biri, misal, Buğday Derneği’ne üye olmak olsun.
Geleceği beraber kuralım.
Tohum Takas Ağı nasıl işler?
“Tohum Takas Ağı nasıl işler?”, en sık gelen sorulardan biri, haklı olarak. Biz de Buğday Derneği Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi olarak aşağıdaki şemayı çizdik ve altında okuyabileceğiniz açıklamayı kaleme aldık.
Bu çizim ve açıklamanın, sorularınıza cevap olacağını umuyoruz. Yine de ek soru ve yorumlarınız olursa bizlerle paylaşmaktan çekinmeyin =)
PDF versiyonu için tıklayınız: tohum takas ağı nasıl işler
Buğday Derneği Tohum Takas Ağı nasıl işler?
Yerel tohumla üretim yapan ekolojik çiftlikler (TaTuTa çiftlikleri, organik tarım yapan çiftlikler…) kendi kullandıkları veya bölgelerindeki köylerde hala ekimi yapılan yerel tohumları bulur ve Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi’ne* önerir. Çiftlikler, ayrıca takas yolu ile talep ettikleri tohumları da komiteye iletir. Yönlendirme Komitesi tarafından seçilen yerel tohumlardan alınan numuneler, hastalık testleri yapılmak üzere analize gönderilir. Analiz sonuçları “temiz” çıkan tohumların, üretici talepleri ve Yönlendirme Komitesi tarafından yapılan plan dahilinde Tohum Merkezleri’ne “gönüllü olarak tohumluk amaçlı ekim” için gönderimi sağlanır.
Tohum Merkezleri’ndeki hasattan alınan tohumlar, www.tohumtakas.org sitesindeki veritabanı üzerinden ağa sunulur. Başından beri tüm süreçte tohumun menşei, ne kadar alana ekildiği, ne kadar verim alındığı ve ekim sırasında nelere dikkat edildiği gibi tüm bilgiler yazılı ve görsel olarak veritabanına kaydedilir. Yerel tohumla üretim yapmak isteyen çiftçiler ve tohumseverler, “arz” edilen tohumlar arasından istediklerini talep ederler. Bu talepler, tohum miktarına ve Yönlendirme Komitesi tarafından çizilmiş stratejik çerçeveye göre, proje koordinatörü tarafından kolaylaştırılarak önceliklenir ve takas gerçekleştirilir.
Takasa sunulan tohumlarda takas miktarı, talep eden çiftliğin ticari değerde ürün almasını değil, kendi tohumlarını kendisinin yetiştirmeye başlamasını sağlayacak miktarlarla sınırlıdır.
Tüm bu süreçte her bir tohumun “yolculuğu” veritabanında kayıt altında tutulur, izlenir.
Tohum talep eden çiftliklerin tohum ekim, bakım, alım, saklama gibi konularda verilen gerekli eğitimlere katılması ve sistemin gerektirdiği kayıtları güncel olarak tutmaya başlamaları kesin bir gerekliliktir. Bu çiftliklerin zaman içinde sisteme yeni Tohum Merkezleri olarak katılmaları da planlanmaktadır; böylece takasın zamanla bölgeselleşmesi hedeflenmektedir.
Modelin amacı, her paydaşın kapasitesi ve olanakları dahilinde sistem içinde kendine bir yer bulması ve Tohum Takas Ağı’nın spiral biçimde yaygınlaşması, büyümesidir.
*: Danışmanlar Kurulu’nu da kapsayan Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi, Gönüllü Tohumluk Üretim Merkezleri’nin temsilcileri, yerel tohum konusunda uzmanlar ve akademisyenler ve Buğday Derneği’nin ilgili yetkililerinden oluşan gönüllü bir komitedir.
Yönlendirme Komitesi, 22 Temmuz 2013’de son hali verilerek yayınlanan “Buğday Derneği Yönlendirme Komitesi Ana Metni”nde belirtilen ilkeler ve önceliklerle çalışır.
Buğday Derneği Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi Ana Metni
Sevgili yerel tohum dostları,
Temmuz sonunda Yalova’da gerçekleştirdiğimiz Çiftçi Buluşması sırasında Buğday Derneği Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi tarafından son hali verilen “Buğday Derneği Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi Ana Metni’ni” aşağıda paylaşıyoruz.
***
Tohum Takas Ağı’nın (TTA) kuruluş amacı, yerel tohumun değerini, anonim olarak devamını ve yaygınlaştırılmasını gözetmektir.
Bu amacın temelinde, yerel tohumların sahip olduğu büyük ve çok boyutlu önemle, yerel tohumların karşı karşıya olduğu tehditlerin aciliyeti yatar.
Yerel tohumların anlamı, hayatın ve doğanın bütünlüğü içinde birbirleriyle doğrudan bağlantılı bir çok alanda gösterir kendini: Biyolojik çeşitlilik ve tohumun soyunun devamlılığını sağlamak, geleneksel/yerel bilgimize sahip çıkmak, çiftçiyi ve özellikle de küçük aile işletmelerini en temel girdide desteklemek ve bu sayede üretim-tüketim zincirinde gıda güvencesini sağlamak…
TTA’nın bu yolculuğunda sahip olduğu ilkeler,
- bilginin paylaşılması ve çoğaltılması,
- yerel tohumların anonim olarak devamı,
- Süreçlerde şeffaflık ve katılımcılığa açıklık
- Konulara yaklaşımda rekabet ve çatışmanın değil, işbirliği ve uyumun benimsenmesi,
olarak sıralanır.
Bu bağlamda, TTA 6 çalışma alanında faaliyet gösterir:
1) Bütüncül, sürdürülebilir, izlenebilir ve katılımcı yöntemle takas sisteminin kurgulanması
2) İlgili mevzuata dair olası değişiklikler ve iyileştirmeler için çalışma yapılması
3) Sisteme üye olan üreticilerin tohum yetiştirme bilgi ve deneyiminin artması
4) Yerel tohumla üretilen ürünler için talebin artması yönünde farkındalık çalışması yapılması ve alternatif pazarların oluşturulması
5) Yerel tohumların sürdürülebilir devamlılığı için farklı paydaşlarla katılımcı işbirlikleri
6) Yerel tohumla yapılan üretimde, doğa ve insan dostu tarım pratiklerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması
Bu çalışma alanlarındaki faaliyetleri için, Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi şu görevleri önceler:
1. Tohumlara ait veri ve bilgi kayıt sisteminin geliştirilmesi
2. Çiftlikler için temel eğitim programı hazırlanması
3. Takas sistemine sokulacak tohumların ekileceği çiftlikler ve tohumlarla ilgili temel kriterleri belirlemek,
4. Takasa girmesi onaylanmış (temiz, güvenilir) tohumların web tabanlı sistem üzerinden paylaşımının sağlanması ve bununla beraber katılımcı çiftlik sayısının arttırılması ve yeni tohumların sisteme dahil edilmesi
5. Sisteme katılan çiftlik ve tohum sayısı arttıkça, bölgesel takas sistemine tohum sokacak tohumluk üreticisi çiftlik sayılarını (“Tohum Merkezleri”) arttırmak ve/veya mevcut çiftlikleri bu kapasiteye ulaştırmak.
Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi, katılımcılık ilkesiyle verimli bir çalışma yapısını birlikte hayata geçirir. Tohum Takas Ağı’nda Tohum Üretim Merkezleri olarak yer alan üreticilerin her birinden temsilcilerden ve sürece emek veren akademisyen, uzman ve Buğday Derneği yetkililerinden oluşan, yatay ve şeffaf bir karar alma mekanizması içinde hareket eder.
Buğday Derneği Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi
Çiftçi Buluşması: “Bu var ya… Tam lazım olan buydu yani bize.”
Tohum Takas Ağı kapsamında yılın ikinci büyük toplantısını geçtiğimiz hafta yaptık.
Bir çok açıdan kritik bir toplantıydı bu. Konuşulacak, anlatılacak, dinlenecek çok şey vardı. Kararı alınacak, son durum kontrolü yapılacak, önümüzdeki aylar için planlanacak…
Dahası, yıllardır oya gibi işleyerek oluşturduğumuz Tohum Takas Ağı veritabanının görücüye çıkacağı, fiilen kullanılmaya başlanacağı, uygulamalı eğitiminin verileceği toplantıydı.
Yaz mevsiminin tohumlarının toplanmak üzere olduğu, sonbaharda toprağa atılacak tohumların ambarlarda kurumaya alındığı dönemdeydi.
İlk akşam... Tanışmaca!
Bir de üstüne, yaz ayıydı, Ramazan ayıydı. Katılımın yüksek olmasına ihtiyaç duyduğumuz bir dönemde, katılımın yüksek olmama ihtimali güçlüydü (ve evet, tarihi başka türlü ayarlamak bir çok farklı nedenden mümkün değildi!)
Ama çiftçilerimiz, Tohum Takas Ağı’nı bu denli “zengin” yapan yerel tohum sevdalıları sağolsunlar… Toplamda 42 katılımcıyla yaptığımız toplantı şahane geçti, çok başarılı oldu.
***
Salı akşamı toplandık. Salı gün boyunca devam eden Yönlendirme Komitesi toplantımızın ardından buluşma noktasında bir araya geldiğimiz katılımcılarla iftar saatinde yemeğimizi yedik. Tanışma faslı kaldığımız otelde de devam etti, bir kısmı birbiriyle tanışan, bir kısmı ise Tohum Takas Ağı’na yeni dahil olanlardan oluşan grubun “muhabbeti” güzeldi.
Çarşamba gününe hızlı başladık. Dünyada tarım ve tohumda gelinen son nokta ve yaşanan sorunlar Prof. Dr. Tayfuın Özkaya tarafından anlatıldı. Tohum Takas Ağı’nda son durum, tohumluk almak amaçlı ekilen tohumların her çiftlik özelinde son durumları paylaştık, yaşanan sorunları hep beraber tartıştık. Çarşamba öğleden sonraki bölümde ise Dr. Gülay Beşirli’nin “tohumdan tohuma süreç”le ilgili önemli pratik bilgileri paylaştığı sunumunu dinleme, ardından da Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Merkezi’nin geniş arazisindeki uygulama örneklerini birebir görme şansımız oldu.
Çarşamba akşamki yemekte, bu tür buluşmaların en önemli kısımlarından biri olan “bire bir muhabbet” ettik bol bol. Toplantıya katılan
Yerinde, uygulamalı eğitim iyidir...
çiftçiler, Tohumluk Üretim Merkezleri’nden olan Gürsel Tonbul’un şahane kolaylaştırıcılığında, ellerindeki tohumların son durumlarını ve önümüzdeki seneye yönelik planlarını paylaşma imkanı buldular.
Perşembe gününe ise dünyada bir ilk olan ve Tohum Takas Ağı projesi içinde çok önemli bir yere sahip “Tohum Takas Ağı Elektronik Veritabanı”nın (www.tohumtakas.org) açılışını yaptık. Buğday Derneği Bilişim Koordinatörü Mehmet Gürmen tarafından verilen uygulamalı eğitimin ardından, yerel tohum sevdalısı bir çiftçimizin (aşağı yukarı) şu sözlerini duydu kulaklarım, ve geniş bir gülümseme yayıldı yüzüme:
“Ağbi, bu var ya… Tam lazım olan buydu yani bize.”
Atölye çalışmalarında herkes en çok ilgi duyduğu konuların etrafında bir araya geliyor
Günün devamında, önceki gün başladığımız “Ne durumdayız, kim hangi tohumları tohumluk alma amaçlı ekebilir?” atölyesine devam ettik. Tohumluk Üretim Merkezlerimizin sayısının aramıza yeni katılan çiftçilerimizin de yoğun ilgisiyle artması da Çiftçi Buluşması’nın çok önemli bir başka çıktısı.
Programı ise bir başka çok yararlı eğitim ve atölye çalışmasıyla bitirdik: Kompost yapımı. Bu konuda Türkiye’de çalışan en önemli isimlerden olan Huriye Kara’nın kompostun sürecini anlattığı, pratikta dikkat edilmesi gerekenleri aktardığı, üstüne üstlük arazinin etrafında bulduğu materyallerle ve getirdiği soılucanlarla farklı süreçleri uygulamalı olarak gösterdiği Kompost Atölyesi çiftçilerimizin büyük ilgisini çekti.
***
Bu tür etkinlikleri düzenlemek zordur, hem de çok zor. Kısıtlı kaynak, yoğun program, teknik ayrıntılar, gecenin geç saatlerine kadar süren toplantıları takiben sabah erken saatlerde güne yeniden başlamak… “Etkinliğin çok iyi kotarıldığını” belirten katılımcılara cevabım şu oldu hep: Çiftçilerin sebatı ve anlayışı, Buğday Ekibinden Güneşin, Batur, Berkay ve Mehmet’in büyük özverisi ve hep destek-tam desteği, hocalarımızın büyük emeği, ve hepimizin her daim gülümseyen yüzleridir, Buğday Derneği Tohum Takas Ağı Çiftçi Buluşması’nı bu kadar keyifli ve verimli ve şahane kılan.
Aynı tohumlar ve yaşam ve özgürlük için yürüdüğümüz yolculukta olduğu gibi – Hep beraber, güvenerek, emek vererek, gülümseyerek.
Sevgiyle kalın,
Tohumlar çiçeğe, çiftçiler buluşmaya
Bizim buralarda yaz biraz “garip” geldi. İklim Değişikliği’nin etkilerini günlük hayatımızda giderek daha etkili biçimde görüyoruz; olmayacak zamanda dolular, kuraklıkların arkasından bastıran seller…
Biliyoruz ki bizde değil sadece, her yerde yaşanıyor bunlar.
Neyse ki yerli tohumlarımız var – biz dünyamızı yok ededuralım, yerli tohumlar her zamanki dirençleri ve “doğal” bağışıklıklarıyla “Zor durumda yalnız bırakmam sizi” demeye devam ediyor.
Tohum Takas Ağı çerçevesinde dağıttığımız tohumların iyi haberlerini almaya devam ediyoruz. Binlerce yıldır yaptıkları gibi sağlıklı biçimde büyüyor, köklerine düşen birer damla alın terine razı olup serpiliyorlar.
Fotoğraf: Durukan Dudu
(Bir anekdot: Köyde biz de bu sene yerli mısır ektik. Yıllardır çiftçi olan dayım mısırların çok yüksek filizlenme oranı ve sağlıkları karşısında “Bu nasıl mısır böyle, hepsi çıkmış!” diye dile getirdi şaşkınlığını. “Yerli tohum tabii…” dediğimizde gülümseyerek, doygun ve umut dolu bir gülümseme de onun gözlerine yerleşti.
Nihayetinde yerli tohumlarımızın en büyük önemi burada belki de – Kırsaldan giderek silinmekte olan gülümseme ve umudu yeniden yeşertmesinde.)
Bir yandan da, Temmuz’un 3. haftasında Yalova’da yapacağımız ve bu senenin ikinci büyük etkinliği olan Çiftçi Buluşması’na hazırlanıyoruz. Buğday Derneği Tohum Takas Ağı’na dahil olan çiftçilerimizin ve “meseleye” ilgi duyan yeni, özellikle de genç çiftçilerimizin katılacağı toplantıda tohumdan tohuma süreç hakkında etkileşimli öğrenme süreçlerimize devam edeceğiz, aynı zamanda son hazırlıklarını tamamladığımız Tohum Takas Ağı Veritabanı sistemini bu toplantıyla birlikte hayata geçireceğiz.
Bu veritabanı çok önemli. Bu sayede, her bir tohumun izini sürebilecek, yerli tohumlarımızın takas yoluyla ve sağlıklı biçimde hızla yayılmasını sağlayabileceğiz.
Şimdi tarlaya gitmem lazım. Kısa zamanda güzel fotolar da paylaşmak dileğiyle! =)
Tohum Takas şenlikleri devam ediyor! Sıra Çavlu’daydı…
Geçen hafta Manisa/Salihli’nin Çavlu köyünde güzel bir Tohum Takas Şenliği vardı.
Biz de katılmak istedik, ama zamanını tutturamadık.
Ama aynı zamanda Buğday Derneği Tohum Takas Ağı Yönlendirme Komitesi üyesi olan Tayfun Özkaya hocamız şenlikten izlenimlerini kaleme almış, bizlerle de paylaştı.
Siz de okuyun, umudumuz hep birlikte çoğalsın istedik. =)
-*-*-*-*–*
Manisa’nın Salihli İlçesi Çavlu Köyünde 18 Mayıs 2013 Cumartesi günü yeni bir tohum takas şenliği gerçekleştirildi. Salihli Belediyesi, CHP Salihli Kadınlar Kolu, Ziraat Mühendisleri Odası Manisa Şubesi ve Cumhuriyet Kadınları Derneği tarafından düzenlenen etkinliğe köylüler, özellikle kadınlar büyük ilgi gösterdi. Çok sayıda yerel tohum paketi takas edildi.
Etkinlik folklor gösterileri ile başladı. Katılanlara lokma ikram edildi. Köylüler yerel tohumlardan üretilmiş ürünleri sattılar. Panelde iki erkek bir kadın köylü de konuşmacılar arasında idi. Köylü konuşmacılar yerel tohumlardan üretilen ürünlerin lezzetli olduğunu, hiç sentetik ilaç ve kimyasal gübre kullanmadan yetiştirilebildiğini, ailelerini beslemek için bu tohumları koruduklarını belirttiler. Bir köylü konuşmacı yerel tohumların bağımsızlık ve emperyalizmle savaşımda önemli bir araç olacağını da özellikle vurguladı. Panelde konuşan Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Tayfun Özkaya tohum ve tarım ilacı üreten dev şirketlere daha çok hizmet eden Tohumculuk Kanununun değiştirilmesi gerektiğini, yerel tohumların ve bunlardan üretilen fidelerin satışının yasaklanmasının köylü ve doğa üzerine yürütülen bir zulüm olduğunu belirtti. Diğer konuşmacı Ziraat Mühendisleri Odası Manisa Şubesi yönetim kurulu üyesi Müjgan Şenay yerel tohum ve ekolojik üretime öne iki çocuğunu iyi beslemek ve tarım ilaçlarından korumak için başladığını söyledi. Paneldeki diğer konuşmacı böcek bilimi uzmanı Dr. Füsun Tezcan zararlı ve hastalıklara karşı evde yapılan ilaçlarla ilgili bilgi verdi ve bunların hem çok ucuz hem de çok zararsız olduğunu vurguladı.
Daha sonra tohum takas işlemine geçildi. Köylü kadınlar ve kendileri için yerel tohum kullanan bahçe sahipleri küçük paketler içindeki yerel tohumları takas ettiler. Köylü kadınlar da takasa ilgi gösterdi, ellerinde bulunmayan çeşitleri tamamladılar. Şenliğe diğer illerden, Seferihar ve Ankara Çankaya belediyesi yetkililerinden katılımlar oldu.
Mektuplar yolda!
Selam,
Tohum Takas Ağı’nın temel ilkelerinden biri de şeffaflık. Bu ilkenin temel bileşeni de, ağın tüm aktörleri arasında sürekli bilgi paylaşımını ve iletişimi canlı tutmak.
Günümüzde bunu haliyle internet üzerinden yapıyoruz çoğunlukla… Ama biliyoruz ki, kırsal yaşamın (hele bu mevsimde!) çiftçi ve köylülerimizi bilgisayar başında uzun emailler okumaya pek zaman bırakmaması çok normal.
Hem şenlikli bir ağ bizimki; birebir iletişimi, muhabbeti önceleyen bir model! =)
Bu yüzden dedik ki, Tohum Takas Ağı’na ilişkin ara dönem değerlendirme, bilgilendirme ve “ne yapmak lazım?” hatırlatmalarını bu defa mektupla yapalım.
Bildiğin, zarf içine koyup gönderilen, “eski” usül mektup.
Kim sevmez ki mektupları?! Kim heyecanlanmaz ki, köy kahvesindeki kutuda kendi ismine gelmiş özel bir mektup bulmayı?
“Tamam” dedik, 11 sayfa uzunluğundaki mektubumuzu toplamda 40 çiftçimize gönderdik.
(Cuma akşamı ilçedeki postane kapanmadan aceleyle çıkmam gerekti, o yüzden mektupların fotoğrafını çekemedim. Google görseliyle idare etmenizi rica edeceğim bu seferlik =) )
Bu arada, Tohum Takas Ağı Çiftçi Buluşması’nın tarihleri de belli oldu: 23-25 Temmuz’da Yalova’da gerçekleştireceğimiz buluşma, bol pratik eğitimli, atölye çalışmalı ve etkileşimli olacak.
Tohum Takas Ağı’na “bir şekilde” dahil olmak isteyen herkesi, bir kez daha, tohumtakas.org sitesinde kayıt olmaya davet edelim, bu vesileyle.
Sevgiler! =)
Röportaj: “Ata mirası tohumlar artık koruma altında”
İstanbul Ticaret Odası’nın haftalık gazetesinde Sümeyra Yarış Topal imzasıyla çıkan röportajımızı aşağıda okuyabilirsiniz =)
***
Ata mirası tohumlar artık koruma altında
Nesli tükenmek üzere olan Osmanlı çileği, deli bezelye ve pembe domates gibi 50’yi aşkın ürün, Tohum Takas Ağı Projesi ile yeniden aramıza katılıyor. Sırada; karakılçık, saz çavdarı, sarı buğday, kavılca, Çanakkale börülcesi, Çarşamba salatalığı, çekirdeği çizgili karpuz var.
SÜMEYRA YARIŞ TOPAL
Türkiye’nin eşsiz biyolojik çeşitliliğini korumak için harekete geçen Buğday Derneği, yüzde 100 doğal ürünlerin yeniden hayatımıza girmesi için kolları sıvadı. Dernek, Anadolu’nun dört bir yanındaki, ata yadigârı tohumluklarla üretim yapan üreticileri aynı zeminde buluşturdu. Dernek, Tohum Takas Ağı Kampanyası ile farklı bölgelerde yetiştirilen 42 ayrı cinsten, 155 yerel çeşidin ekimini sağladı. Türkiye’de toplam 27 çiftlikte 4 bin 715 dönüm arazi projeye dahil edildi.
50 TOHUM ÜZERİNDE ÇALIŞIYORUZ
Derneğin Tohum Takas Ağı Koordinatörü Durukan Dudu, bu sene 50’yi aşkın çeşit üzerinde çalışmaya başladıklarını söyleyerek, “Gelecek nesillerin doğal tohumlardan yoksun olmasını istemeyiz. Tohumları korumanın en iyi yolu onların ekimlerini yapmak, hasatlarını toplamak ve tüketmek. Biz de bunu yapıyoruz” dedi. Tohumlukların yüzde 100 yerli ve doğal olmasına özen gösterildiğini vurgulayan Dudu, bu tohumluklar için bir standart belirlendiğini dile getirerek, “Yüzlerce yıldır ekilen tohumluklar saklanıp yeniden ekilen, nesilden nesile aktarılan tohumlar. O tohumu nesillerdir eken çiftçilerle görüşüyoruz. Verileri topluyoruz. Ekimden önce, tohumları Ege Üniversitesi Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne (TOTEM) göndererek kontrol ediyoruz. Uzmanlardan ve çiftçilerden oluşan Yönlendirme Komitemiz var. Kararlar, bu şekilde alınıp tohumlar ekiliyor” diye konuştu.
DELİ BEZELYE, PEMBE DOMATES
Dernek bugüne kadar yaptığı çalışmalarla pek çok ürünü yeniden hayata döndürdü. Dudu, “En dikkat çekenleri deli bezelye, Osmanlı çileği ve pembe domates oldu. Bu ürünler neredeyse kaybolacaktı. Biz bu ürünlerin yeniden ekilmesine yardımcı olduk. Şu anda tohumlukların gerekli kontrolleri yapılıyor. Önümüzdeki yıl söz konusu ürünlerin tohumluklarının dağıtımına başlanacak” dedi.
Dudu, doğal tohumların herhangi bir ekim ömrü olmadığını da ifade ederek, “Bu tohumları yıllarca üst üste ekebilirsiniz. Tabi verim almak için çiftçilerimizin uyguladığı ‘şaşırtma’ gibi yöntemler kullanılıyor. Ama dışardan herhangi bir müdahale söz konusu olmuyor” ifadesini kullandı. Dudu, bu yıl üzerinde çalıştıkları ürünlerin bazılarının isimlerini şöyle sıraladı: “Karakılçık, saz çavdarı, sarı buğday, kavılca, Çanakkale börülcesi, Çarşamba salatalığı, çekirdeği çizgili karpuz.”
* * *
Atalık tohumlar takas ediliyor
Buğday Derneği, doğal tohumlukların kaybolmaması için Tohum Takas Şenlikleri de düzenliyor. Anadolu’dan gelen üreticiler; ninelerinin dedelerinin ektiği tohumlukları, diğer çiftçilerin tohumlukları ile takas ediyor. Dudu; “Tohum Takas Ağı Projesi kapsamında şenliklere destek oluyoruz. Proje sadece şenliklerden ibaret değil. Daha bütüncül ve sürdürülebilir olması için projeyi tüm yıla yaydık. Çiftçiler istedikleri zaman, ata mirası tohumluklarını Tohum Takas Ağı’na teslim ediyor. Karşılığında, ağ kapsamındaki tohumluklardan istediğini alabiliyor” dedi.
* * *
Kralların yiyeceği Osmanlı çileği
İlk olarak 1920’li yıllarda Karadeniz Ereğli’de ekimine başlanan Osmanlı çileği, kralların yiyeceği olarak anılıyor.
Tohumların analiz ve ekimleri tamam!
Tohum Takas Ağı kampanyasında hızlı ve ama sağlıklı büyümesine devam ediyor.
Şu ana kadar 34 yerel tohumumuzun bilimsel analizi yapıldı ve bu tohumlar Türkiye’nin farklı bölgelerindeki sekiz Tohum Merkezi çiftliğe tohumluk amaçlı ekilmeleri için gönderildi.
Geçtiğimiz hafta da, sonbaharda ekimini gerçekleştireceğimiz yerel tohumların ilk bölümünün bilimsel analizlerini başlattık.
Sonbaharda ekimini yapacağımız çeşitlerle birlikte, toplamda 45’e yakın yerel tohum çeşidinin bilimsel analizlerinin sonunda tohumluk alma amaçlı ekimini gerçekleştirmiş olacağız.
Böylece başlangıçtaki kampanya hedefimizi de ikiye katlamış olacağız; üstelik sürdürülebilir ve güçlü bir modeli tüm tohum severlerin katkısıyla, adım adım inşa ederken!
Öte yandan, Temmuz’un son haftasında ikincisini gerçekleştireceğimiz Çiftçi Buluşması’nın hazırlıklarına da başladık.
Son olarak, Bayramiç’te yapılan Tohum Takası ve Yerel Ürünler Şenliği’ne katılan herkesin, içini döken tüm köylülerin, yerelliği, yaşamı ve adaleti korumak isteyen her bir canın selamını getirdik sizlere.